Kế toán giá thành sản phẩm công nghiệp / dịch vụ
Để tính giá thành sản phẩm công nghiệp/ dịch vụ gồm các bước sau.
Bạn đang đọc: Cách tính giá thành sản phẩm/ dịch vụ
Bước 1 :Kế toán ngân sách
Bước 2 :Tổng hợp chi phí sản xuất và kết chuyển giá thành .
Bước 3 :Kiểm kê xác lập sản phẩm dở dang .
Bước 4 :Tính giá thành theo phương pháp định mức – tỷ suất .
Bước 5 :Tính giá thành trên MISA .
Bây giờ chúng ta đi chi tiết từng bước một.Bước 1 : Kế toán ngân sách .
Theo chuẩn mực kế toán Nước Ta VAS 01-02-03 – 04, VAS-01 : Chuẩn mực chung ; VAS-02 : Chuẩn mực Hàng tồn dư ; VAS-03 : Chuẩn mực TSCĐ hữu hình ; VAS-04 : Chuẩn mực TSCĐ vô hình dung .
Có một số ít quan tâm như sau :
Ngân sách chi tiêu sản xuất chung cố định và thắt chặt phân chia vào chi phí sản xuất cho mỗi đơn vị chức năng sản phẩm được dựa trên hiệu suất thông thường của máy móc. Trường hợp mức sản phẩm thực tiễn sản xuất ra cao hơn côn suất thông thường thì CPSX chung cố định và thắt chặt được phân chia hết cho mỗi đơn vị chức năng sản phẩm. Trường hợp mức sản phẩm thực tiễn sản xuất ra thấp hơn hiệu suất thông thường thì chi phí sản xuất chung cố định và thắt chặt chỉ được phân chia vào chi phí sản xuất cho mỗi đơn vị chức năng sản phẩm theo mức hiệu suất thông thường. Khoản không được phân chia ghi nhận vào chi phí sản xuất trong kỳ .Ví dụ :Chi tiêu SX cố định và thắt chặt là tiền thuê kho, tiền trích khấu hao TSCĐ hàng tháng là 1 tỷ. Công suất thông thường của Doanh Nghiệp A hàng tháng là 1 triệu sản phẩm. Tháng 10 Doanh Nghiệp A sản xuất được 1 triệu sản phẩm. Tháng 11 DN A sản xuất được 1.5 triệu sản phẩm. Tháng 12 DN A sản xuất được 0.8 triệu sản phẩm .
Tháng 10 và 11 DN A phân chia hàng loạt ngân sách 1 tỷ vào từng sản phẩm. Cụ thể tháng 10 mỗi sản phẩm được phân chia : 1.000 đ / sản phẩm
Tháng 11 phân chia CPSX cố định và thắt chặt : 666.67 đ / sản phẩm .
Tháng 12 phân chia CPSX cố định và thắt chặt theo mức hiệu suất thường : 1.000 đ / sản phẩm. Số không được phân chia ( 1 tỷ – 0.8 triệu * 1.000 = 0.2 tỷ ) này hạch toán vào ngân sách 632. Tại sao lại vậy, vì so với Doanh Nghiệp A, tháng đó thao tác không hiệu suất cao. Khoản ngân sách này không tính vào giá thành mà tính vào ngân sách để ban quản trị giải quyết và xử lý tại sao lại vượt định mức. Nếu kế toán hạch toán vào giá thành khiến giá thành đội cao giảm năng lượng cạnh tranh đối đầu, chủ trương giá sai sót. Mà lỗi nằm ở bộ phận sản xuất không tiết kiệm ngân sách và chi phí ngân sách làm tăng hao phí .
Về chi phí sữa chữa TSCĐ, nếu chi phí sửa chữa và bảo dưỡng TSCĐ hữu hình nhằm khôi phục, duy trì khả năng sản xuất ban đầu thì tính vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ. Nếu chi phí này làm tăng công suất, nâng cấp TSCĐ, tiết kiệm chi phí, … làm tăng lợi ích kinh tế thì ghi tăng nguyên giá TSCĐ
đó .
Kế toán ngân sách Nguyên liệu, vật tư trực tiếp : Tài khoản 621
a. Xuất nguyên vật liệu ( NL ), vật tư ( VL ) sử dụng cho hoạt động giải trí sản xuất sản phẩm, hoặc thực hiện dịch vụ ( như sửa chữa thay thế otô, dịch vụ y tế … )
Nợ TK 621 – CP NL, VL trực tiếp
Có TK 152- Nguyên liệu, vật liệu
b.
Mua nguyên vật liệu, vật tư về sử dụng ngay không qua kho ship hàng cho sản xuất sản phẩm, hoặc thực thi dịch vụ .
Nợ TK 621 – giá thành NL, VL trực tiếp chưa thuế GTGT
Nợ TK 1331 – Thuế GTGT được khấu trừ ( nếu có )
Có TK 331, 112, 111 …
c. Trường hợp NL, VL xuất ra nhưng không dùng đến / không sử dụng / bị hỏng / kỳ sau không dùng nửa phải nhập lại kho .
Nợ TK 152 – Nguyên liệu, vật tư
Có TK 621 – CP NL, VT trực tiếp
d. Cuối kỳ kế toán kết chuyển trực tiếp hoặc phân chia gián tiếp ghi :
Nợ TK 154 – Chí phí sản xuất, kinh doanh thương mại dở dang
Nợ TK 632 – Gía vốn hàng bán ( phần ngân sách NVL trực tiếp vượt trên mức thông thường )
Có TK 621 – CP nguyên vật liệu, vật tư trực tiếp .
Kế toán ngân sách nhân công trực tiếp :
Nhân công trực tiếp gồm có nhân viên cấp dưới trực tiếp trong xí nghiệp sản xuất, phân xưởng, trực tiếp sản xuất, sản xuất ra sản phẩm, dịch vụ. ( công nhân sản xuất, công nhân đứng máy, côn nhân phụ, nhân viên cấp dưới Giao hàng sản xuất .. )
giá thành nhân công trực tiếp gồm có cả : tiền lương, BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ, các khoản phụ cấp ô nhiễm, chức vụ, ăn giữa ca …
a. Cuối tháng địa thế căn cứ vào bảng phân chia tiền lương ghi nhận :
Nợ TK 622 – Ngân sách chi tiêu nhân công trực tiếp ( CPNCTT )
Có TK 334 – Phải trả nhân viên cấp dưới
b. Căn cứ vào bảng phân chia tiền lương BHXH, BHYT, BHTN … .
Nợ TK 622 – CPNCTT
Có TK 338 – Phải trả, phải nộp khác ( 3382,3383,3384,3386 )
c. Khi công nhân sản xuất nghỉ phép, ngừng sản xuất theo kế hoạch
Nợ TK 335 – Ngân sách chi tiêu phải trả
Có TK 334 – Phải trả nhân viên cấp dưới
d. Cuối kỳ giám sát, phân chia và kết chuyển
Nợ TK 154 – Chi tiêu sản xuất kinh doanh thương mại dở dang
Nợ TK 632 – Gía vốn hàng bán ( Chi tiêu nhân công vượt trên mức thông thường )
Có TK 622 – giá thành nhân công trực tiếp
Về trích trước tiền lương nghỉ phép như mục ( c ) :
Trong sản xuất, ở công ty có số lượng nhân viên cấp dưới lớn, tiền lương nghỉ phép ảnh hưởng tác động đáng kể đến giá thành. Nếu không có kế hoạch nghỉ phép thì những ngày nghỉ lễ tết vẫn phải trả lương cho nhân viên cấp dưới nhưng số ngày thao tác ít, và kéo theo số sản phẩm sản xuất ra ít. Vì tiền lương không đổi thậm chí còn tăng do thưởng lễ tết, mà số lượng sản phẩm giảm sẽ làm giá thành đội lên, làm đổi khác doanh thu của tháng đó .
Quy định của luật thuế TNDN về trích trước tiền lương như sau :
Tại khoản 2.5. c Điều 6, Thông tư số 78 / năm trước / TT – BTC ngày 18/06/2014 của Bộ Tài chính hướng dẫn như sau :
“ c ) Chi tiền lương, tiền công và các khoản phụ cấp phải trả cho người lao động nhưng hết thời hạn nộp hồ sơ quyết toán thuế năm trong thực tiễn chưa chi trừ trường hợp doanh nghiệp có trích lập quỹ dự trữ để bổ trợ vào quỹ tiền lương của năm sau liền kề. Mức dự trữ hàng năm do doanh nghiệp quyết định hành động nhưng không quá 17 % quỹ tiền lương triển khai .
Quỹ tiền lương thực thi là tổng số tiền lương thực tế đã chi trả của năm quyết toán đó đến thời hạn sau cuối nộp hồ sơ quyết toán theo lao lý ( không gồm có số tiền trích lập quỹ dự trữ tiền lương của năm trước chi trong năm quyết toán thuế ) .
Việc trích lập dự trữ tiền lương phải bảo vệ sau khi trích lập, doanh nghiệp không bị lỗ, nếu doanh nghiệp bị lỗ thì không được trích đủ 17 % .
Trường hợp năm trước doanh nghiệp có trích lập quỹ dự trữ tiền lương mà sau 6 tháng, kể từ ngày kết thúc năm kinh tế tài chính doanh nghiệp chưa sử dụng hoặc sử dụng không hết quỹ dự trữ tiền lương thì doanh nghiệp phải tính giảm ngân sách của năm sau .
Ví dụ 9: Khi nộp hồ sơ quyết toán thuế năm 2014, DN A có trích quỹ dự phòng tiền lương là 10 tỷ đồng, đến ngày 30/06/2015 (đối với trường hợp doanh nghiệp áp dụng kỳ tính thuế theo năm dương lịch), DN A mới chi số tiền từ quỹ dự phòng tiền lương năm 2014 là 7 tỷ đồng thì DN A phải tính giảm chi phí tiền lương năm sau (năm 2015) là 3 tỷ đồng (10 tỷ – 7 tỷ). Khi lập hồ sơ quyết toán năm 2015 nếu DN A có nhu cầu trích lập thì tiếp tục trích lập quỹ dự phòng tiền lương theo quy định”.
Căn cứ hướng dẫn nêu trên, trường hợp Công ty thực thi trích lập quỹ dự trữ tiền lương thì mức trích lập không vượt quá 17 % quỹ tiền lương thực tế đã thực chi trả đến thời hạn ở đầu cuối nộp hồ sơ quyết toán thuế TNDN theo pháp luật .
>> > Xem ngayHướng dẫn trích trước lương nghỉ phép theo đúng luật .
Kế toán Chi tiêu sản xuất chung – TK 627
Ngân sách chi tiêu sản xuất chung là các khoản chi ship hàng sản xuất phát sinh ở Lever phân xưởng và tương tự, như nhà máy sản xuất, phòng sản xuất, đội, trạm … gồm : lương cán bộ, nhân viên cấp dưới quản trị phân xưởng, khoản trích BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ ; khấu hao TSCĐ ; thuê gia tài ; công cụ dụng cụ ; ngân sách sửa chữa thay thế liên tục ; mua ngoài …
Tài khoản chi tiết cụ thể : gồm 6 thông tin tài khoản cấp 2 để theo dõi. Nếu doanh nghiệp muốn quản trị cụ thể hơn thì tạo thêm TK cấp 3 .
TK 6271 – Chi tiêu nhân viên cấp dưới phân xưởng : Phản ánh các ngân sách về tiền lương, các khoản trích theo lương của cán bộ, nhân viên cấp dưới phân xưởng .
TK 6272 – Chi tiêu nguyên vật liệu, vật tư : Phản ánh ngân sách vật tư xuất dùng chung cho phân xưởng .
TK 6273 – giá thành dụng cụ sản xuất
TK 6274 – Ngân sách chi tiêu khấu hao TSCĐ
TK 6277 – giá thành dịch vụ mua ngoài : tiền điện, tiền nước, điện thoại thông minh, … dùng cho sản xuất và quản trị phân xưởng .
TK 6278 – Chi tiêu bằng tiền khác
Kế toán các nhiệm vụ phát sinh như sau :
a. Khi trích tiền lương, công, phụ cấp, … .
Nợ TK 6271 – Chi tiêu nhân viên cấp dưới phân xưởng
Có TK 3341 – Phải trả người lao động
b. Khi trích BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ … .
Nợ TK 6271 – giá thành nhân viên cấp dưới phân xưởng
Có TK 338 – Phải trả phải nộp khác ( 3382,3383,3384,3386 )
c. Xuất nguyên vật liệu dùng thay thế sửa chữa, bảo trì như dầu nhớt, đinh ốc, hàn, gas …
Nợ TK 6272 – Ngân sách chi tiêu nguyên vật liệu
Có TK 152 – Nguyên liệu vật tư
d. Xuất dụng cụ sử dụng có giá trị nhỏ : Cờ lê ; mỏ lết ; búa ; kiềm … .
Nợ TK 627 – giá thành sản xuất chung
Có TK 153 – Công cụ, dụng cụ
e. Khi xuất công cụ dụng cụ có giá trị lớn ( dưới < 30 triệu đồng ) thuộc loại phân chia như : ròng rọc, xà lan, v.v.
Nợ TK 242 – giá thành trả trước
Có TK 153 – Công cụ, dụng cụ
Khi phân chia CCDC vào chi phí sản xuất chung, ghi :
Nợ TK 6273 – Ngân sách chi tiêu dụng cụ sản xuất
Có TK 242 – giá thành trả trước
f. Trích khấu hao máy móc, thiết bị, băng chuyền, nhà xưởng, … thuộc bộ phân xưởng, tổ, đội sản xuất .
Nợ TK 6274 – giá thành khấu hao TSCĐ
Có TK 214 – Hao mòn TSCD
g. Ngân sách chi tiêu mua ngoài ( điện, nước, điện thoại cảm ứng, thuế sửa máy móc, … ) ship hàng tại phân xưởng .
Nợ TK 6277 – Chi tiêu dịch vụ mua ngoài
Nợ TK 1331 – Thuế GTGT được khấu ( nếu có )
Có TK 111, 112, 331 ..
h. Chi tiêu bằng tiền khác
Nợ TK 6278 – giá thành bằng tiền khác
Nợ TK 1331 – Thuế GTGT được khấu trừ nếu có
Có TK 111,112, 331 …
i. Các khoản giảm chi phí sản xuất chung ( thu lại tiền, thu lại nguyên vật liệu dùng dư, thu tiền phạt, thu tiền bồi thường … )
Nợ TK 138, 111, 112 ..
Có TK 627 – Chi tiêu sản xuất chung
Kế toán sửa chữa thay thế TSCĐ
a. Dự phòng phát sinh so với thay thế sửa chữa lớn, có tính chu kỳ luân hồi .
Nợ TK 627 – CPSXC
Có TK 352 – Dự phòng phải trả
Khi phát sinh ngân sách tương quan đến dự trữ
Nợ TK 352 – Dự phòng phải trả
Nợ TK 1331 – Thuế GTGT được khấu trừ ( nếu có )
Có TK 111, 112, 331, 241
b. Trích trước ngân sách sửa chữa thay thế TSCĐ mà đã lên kế hoạch thay thế sửa chữa, bảo dưỡng, hoặc đã phát sinh nhưng chưa nhận được giấy báo, hóa đơn, chứng từ …
Nợ TK 2413, 627
Có TK 335 – Ngân sách chi tiêu phải trả
Khi phát sinh ngân sách tương quan đến khoản trích trước đã lập, ghi
Nợ TK 335 – Chi tiêu phải trả
Nợ TK 1331 – Thuế GTGT được khấu trừ ( nếu có )
Có TK 111, 112,331 …
Khi việc làm thay thế sửa chữa hoàn thành xong, nếu số phát sinh thực tiễn cao hơn số đã trích trước thì kế toán ghi :
Nợ TK 2413, 627
Có TK 335 – giá thành phải trả
Nếu số phát sinh nhỏ hơn số đã trích lập, ghi
Nợ TK 335 – Ngân sách chi tiêu phải trả
Có TK 2413,627
Kế toán các khoản thiệt hại trong sản xuất, như thiệt hại hư hỏng, thiệt hại ngưng hoạt động giải trí, thiên tai …
Nếu thiệt hại đó là tiếp tục và điều đó là tất yếu, thì công ty phải kiến thiết xây dựng định mức hư hỏng, và định mức đó tính vào giá thành. Nếu vượt định mức thì giải quyết và xử lý nghĩa vụ và trách nhiệm từng bộ phận .
a. Kế toán thiệt hại như sau
Nợ TK 1381 – Tài sản thiếu chờ giải quyết và xử lý
Có TK 154, 155, 157, 334 ( nếu sản phẩm hư sửa chữa thay thế thì phụ cấp người lao động thay thế sửa chữa ), … .
b. Xử lý vi phạm
Nợ TK 111, 138, 334 ( trừ lương ), 152 ( tịch thu phế liệu ) … .
Có TK 1381 – Tài sản thiếu chờ giải quyết và xử lý .
Phân bổ chi phí sản xuất chung
giá thành sản xuất chung phải được phân loại và tập hợp riêng theo tiêu thức : chi phí sản xuất chung biến hóa và chi phí sản xuất chung cố định và thắt chặt .
Ngân sách chi tiêu sản xuất chung đổi khác được tính hết vào chi phí sản xuất, chi phí sản xuất chung cố định và thắt chặt phải được phân chia và hạch toán vào chi phí sản xuất cho mỗi đơn vị chức năng sản phẩm dựa trên hiệu suất thông thường .
Trường hợp mức sản phẩm trong thực tiễn cao hơn công xuất thông thường thi chi phí sản xuất chung cố định và thắt chặt được phân chia cho mỗi đơn vị chức năng sản phẩm theo ngân sách trong thực tiễn phát sinh .
Trường hợp mức sản xuất thực tiễn sản xuất ra thấp hơn hiệu suất thông thường thì chi phí sản xuất chung cố định và thắt chặt chỉ được phân chia vào chi phí sản xuất cho mỗi đơn vị chức năng sản phẩm theo mức hiệu suất thông thường. Khoản không được phân chia hạch toán vào giá vốn bán hàng TK 632 trong kỳ .
Nguyên tắc phân chia CPSXC : thường phân chia theo ngân sách nguyên vật liệu trực tiếp, hoặc nhân công trực tiếp, hoặc theo định mức … Doanh nghiệp hoàn toàn có thể chọn cho mình một tiêu chuẩn phân chia sao cho hài hòa và hợp lý với quy trình tiến độ sản xuất, ngân sách giá thành bảo vệ phân chia đúng chuẩn theo tỷ trọng không làm chênh lệch trọng điểm .
Ví dụ :Về phân chia chi phí sản xuất chung
Doanh Nghiệp A sản xuất 2 sản phẩm : X và Y, Trong tháng 11 có phát sinh như sau
-
Sản phẩm X được 3 sản phẩm : Nguyên vật liệu chính : 90 đ ; nhân công 7 đ ;
-
Sản phẩm Y được 2 sản phẩm : Nguyên vật liệu chính : 80 đ ; nhân công 7 đ ;
-
Tháng 11 DN A phát sinh chi phí sản xuất chung là 100 đ .
-
Ta thấy NVL chính chiếm tỷ trọng lớn nên chọn phân chia theo NVL chính, trong thực tiễn 1 số ít công ty không hạch toán được nhân công cho từng loại sản phẩm, vì nhân công sản xuất chung cho tổng thể sản phẩm ( không theo dây chuyền sản xuất sản phẩm ) .
-
Kết quả phân chia theo NVL chính như sau .
-
Sản phẩm X : 80 / ( 80 + 90 ) * 100 / 3 = 15 đ / sp
-
Sản phẩm Y : 90 / ( 80 + 90 ) * 100 / 2 = 26 đ / sp
Bước 2 : Kết chuyển ngân sách tính giá thành .
Tài khoản 154 phải được mở chi tiết cho từng đối tượng tập hợp chi phí hoặc đối tượng tính giá thành. Đối tượng tập hợp chi phí là :Phân xưởng sản xuất, Dây chuyền sản xuất, công đoạn sản xuất, hoặc dịch vụ, sản phẩm. Đối tượng tính giá thành là từng sản phẩm, dịch vụ, bán thành phẩm,.. cần tính giá thành.
a.
Nợ TK 154 – giá thành sản xuất kinhdoanh dở dang
Có TK 621 – CP NVL trực tiếp
Có TK 622 – CP NCTT
Có Tk 627 – CPSXC
b.
Nợ TK 152, 1381, 334 ( trừ lương ), 111 …
Có TK 154 – CP SX KD dở dang
c.
Nợ TK 632 – giá vốn hàng bán
Có TK 154 – Chi phí sản xuất dởn dang
d.
Nợ TK 155 – Thành phẩm
Có TK 154 – Chi phí sản xuất dở dang
e.
Nợ TK 157 – Hàng gửi đi bán
Có TK 154 – Ngân sách chi tiêu SX KD dở dang
Bước 3 : Xác định sản phẩm dở dang cuối kỳ
Có nhiều chiêu thức xác lập dở dang cuối kỳ, sau đây là 4 chiêu thức phổ cập .
1. Đánh giá sản phẩm dở dang theo chi phí sản xuất định mức
Đánh giá sản phẩm dở dang theo chi phí sản xuất định mức trong trường hợp doanh nghiệp vận dụng mạng lưới hệ thống kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành theo định mức hoặc trường hợp doanh nghiệp đã kiến thiết xây dựng được mạng lưới hệ thống định mức ngân sách hài hòa và hợp lý. Theo giải pháp này, kế toán địa thế căn cứ vào khối lượng sản phẩm dở dang đã kiểm kê ở từng quy trình sản xuất, quy đổi theo mức độ hoàn thành xong của sản phẩm dở dang và định mức khoản mục phí ở từng quy trình tương ứng cho từng đơn vị chức năng sản phẩm để tính ra ngân sách định mức cho sản phẩm dở dang ở từng quy trình, sau đó tổng hợp cho từng loại sản phẩm .
Ví dụ 1
: Một doanh nghiệp sản xuất sản phẩm C phải trải qua công đoạn chế biến liên tục. Doanh nghiệp đã xác định định mức chi phí sản xuất chi 1 đơn vị sản phẩm C ở từng công đoạn chế biến như sau:
Đơn vị tính: Nghìn đồng
Khoản mục ngân sách | Ngân sách chi tiêu định mức đơn vị chức năng | |
Công đoạn 1 | Công đoạn 2 ( gồm cả ngân sách quy trình 1 chuyển sang ) | |
giá thành NVLTT | 12.000 | 12.000 |
Ngân sách chi tiêu NCTT | 4.000 | 7.000 |
giá thành SXC | 3.000 | 6.000 |
Cộng | 19.000 | 25.000 |
Báo cáo kiểm kê và đánh giá mức độ hoàn thành:
– Công đoạn 1 còn 300 sản phẩm dở dang, mức độ hoàn thành 40%.
– Công đoạn 2 còn 200 sản phẩm dở dang, mức độ hoàn thành 80%.
Lời giải
Sản phẩm dở dang ở công đoạn 1:
Ngân sách chi tiêu NVLTT = 12.000 x 300 = 3.600.000 đ
Ngân sách chi tiêu NCTT = 4.000 x 300 x 40 % = 480.000 đ
Ngân sách chi tiêu SXC = 3.000 x 300 x 40 % = 360.000 đ
Tổng = 4.440.000đ
Sản phẩm dở dang ở quy trình 2 :
Ngân sách chi tiêu NVLTT = 12.000 x 200 = 2.400.000 đ
Chi tiêu NCTT = ( 400 x 200 ) + ( 700 – 400 ) x 200 x 80 % = 1.280.000 đ
Chi tiêu SXC = ( 3.000 x 200 ) x ( 6.000 – 3.000 ) x 200 x 80 % = 1.080.000 đ
Tổng = 4.760.000 đ
* Theo pháp luật hiện hành về Luật thuế TNDN, các doanh nghiệp sản xuất bắt buộc phải thiết kế xây dựng định mức chính của những sản phẩm hầu hết nên hầu hết các doanh nghiệp kiến thiết xây dựng định mức sản xuất. Chính vì thế, chiêu thức nhìn nhận sản phẩm dở dang theo chi phí sản xuất định mức là phổ cập. Trường hợp các doanh nghiệp chưa thiết kế xây dựng được mạng lưới hệ thống định mức ngân sách hài hòa và hợp lý thì hoàn toàn có thể dựa trên chi phí sản xuất thực tiễn và tùy đặc thù sản xuất của mình mà lựa chọn nhìn nhận sản phẩm dở dang theo ngân sách vật tư chính trực tiếp hoặc khối lượng triển khai xong tương tự .
2. Đánh giá sản phẩm dở dang theo ngân sách nguyên vật liệu chính trực tiếp .
Nội dung: Theo phương pháp này, sản phẩm dở dang cuối kỳ chỉ bao gồm chi phí nguyên vật liệu chính trực tiếp (hoặc chi phí vật liệu trực tiếp), còn các chi phí gia công chế biến tính cả cho sản phẩm hoàn thành.
Điều kiện áp dụng: Áp dụng thích hợp ở doanh nghiệp có quy trình sản xuất đơn giản, có chi phí nguyên vật liệu chính trực tiếp chiếm tỷ lệ trọng lớn trong tổng chi phí sản xuất, chi phí vật liệu phụ và cá chi phí chế biến chiếm tỷ trọng không đáng kể. Công thức:
Giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ ( DCK ) | = | DĐK ( VLC ) + CVLC | x | QD |
QTP + QD |
Trong đó:
DĐK và DCK: Chi phí dở dang đầu kỳ và cuối kỳ.
CVLC: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp phát sinh trong kỳ.
QTP: Số lượng thành phẩm hoàn thành.
QD : Só lượng sản phẩm dở dang cuối kỳ .
Ví dụ 2: Một doanh nghiệp sản xuất, trong tháng sản xuất sản phẩm A có các số liệu sau đây:
– Chi phí sản xuất dở dang đầu tháng là 8.500.000đ
– Chi phí sản xuất trong tháng tập hợp được:
+ Chi phí NVLC trực tiếp: 39.500.000đ
+ Chi phí NCTT: 7.320.000đ
+ Chi phí sản xuất chung: 10.680.000đ
– Trong tháng sản xuất hoàn thành nhập kho 100 thành phẩm, còn 20 sản phẩm dở dang cuối kỳ.
Yêu cầu: đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ theo chi phí nguyên vật liệu chính trực tiếp.
Lời giải
Chi phí sản xuất sản phẩm dở dang cuối kỳ theo chi phí nguyên vật liệu chính trực tiếp là:
= | 8.500.000 + 39.500.000 | x | 20 | = | 8.000.000 đ |
100 + 20 |
3. Đánh giá sản phẩm dở dang theo khối lượng sản phẩm triển khai xong tương tự .
Nội dung : Theo giải pháp này thì sản phẩm dở dang trong kỳ phải chịu hàng loạt chi phí sản xuất theo mức độ triển khai xong, do đó khi kiểm kê sản phẩm dở người ta phải nhìn nhận mức độ hoàn thành xong sau đó quy đổi sản phẩm dở dang theo sản phẩm hoàn thành xong tương tự .
a. Doanh nghiệp có quy trình tiến độ sản xuất đơn thuần ( 1 quá trình )
Chí phí vật tư chính trong sản phẩm dở dang cuối kỳ | = | DĐK ( VLC ) + CVLC | x | QD |
QTP + QD |
Ngân sách chi tiêu vật tư phụ, ngân sách chế biến trong sản phẩm dở dang cuối kỳ | = | DĐK ( VLP, CB ) + CVLP, CB | x | Q’D |
QTP + Q’D |
Giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ ( DCK ) | = | giá thành vật tư chính trong sản phẩm dở dang cuối kỳ ( DCK ( VLC ) ) | + | giá thành vật tư phụ, ngân sách chế biến trong sản phẩm dở dang cuối kỳ ( DCK ( VLP, CB ) ) |
Ví dụ 3: Doanh nghiệp sản xuất sản phẩm B. Trong tháng có số liệu như sau:
– Chi phí dở dang đầu kỳ gồm:
+ Chi phí NVL trực tiếp: 35.000.000đ
+ Chi phí NCTT: 6.200.000đ
+ Chi phí sản xuất chung: 9.300.000đ
– Chi phí sản xuất trong kỳ tập hợp được:
+ Chi phí NVL trực tiếp: 165.000.000đ
+ Chi phí NCTT: 47.800.000đ
+ Chi phí sản xuất chung: 71.700.000đ
Trong tháng hoàn thành 1.600 sản phẩm B, còn lại 400 sản phẩm dở dang, mức độ hoàn thành 50%, chi phí nguyên vật liệu chính bỏ 1 lần ngay từ đầu của quy trình công nghệ (không có chi phí vật liệu phụ).
Yêu cầu: Đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ theo khối lượng sản phẩm hoàn thành tương đương.
Lời giải:
Tính khối lượng sản phẩm dở dang ra khối lượng sản phẩm hoàn thành tương đương:
Q’D = QD x tỷ lệ hoàn thành của sản phẩm = 400 x 50% = 200 sản phẩm
+ Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp:
= | 35.000.000 + 165.000.000 | x | 400 | = | 40.000.000 đ |
1.600 + 400 |
+ Chi phí nhân công trực tiếp:
= | 6.200.000 + 47.800.000 | x | 200 | = | 6.000.000 đ |
1.600 + 200 |
+ Chi phí sản xuất chung:
= | 9.300.000 + 71.700.000 | x | 200 | = | 9.000.000 đ |
1.600 + 200 |
Tổng cộng chi phí dở dang cuối kỳ: = 55.000.000đ
– Ưu điểm: Độ chính xác cao.
– Nhược điểm:
+ Khối lượng tính toán nhiều.
+ Việc đánh giá mức độ hoàn thành trên dây chuyền khá phức tạp.
b. Doanh nghiệp có quá trình sản xuất nhiều tiến trình .
Nếu doanh nghiệp có quy trình công nghệ phức tạp kiểu liên tục sản xuất sản phẩm qua nhiều giai đoạn kế tiếp nhau thì từ giai đoạn 2 trở đi sản phẩm dở dang được đánh giá làm 2 phần: Phần giai đoạn trước chuyển sang thì đánh giá theo nửa thành phẩm bước trước chuyển sang và giai đoạn sau được tính cho sản phẩm dở dang theo sản lượng hoàn thành tương đương.
* Giai đoạn đầu giá trị sản phẩm dở dang được xác định như trường hợp quy trình sản xuất có 1 giai đoạn:
+ Chi phí vật liệu chính trong sản phẩm dở dang bằng:
DĐK ( NTP ) ( n ) + ( ZNTP ) ( n-1 ) | x | QD ( n ) | + | DĐK ( VLC ) ( n ) + CVLC ( n ) | x | QD ( n ) |
( QTP + QD ( n ) + QH ( n ) ) | ( QTP + QD ( n ) + QH ( n ) ) |
+ Chi phí vật liệu phụ, chi phí chế biến trong sản phẩm dở dang bằng:
DĐK ( NTP ) ( n ) + ( ZNTP ) ( n – 1 ) | x | QD ( n ) | + | DĐK ( VLP, CB ) ( n ) + CVLP, CB ( n ) | x | Q’D ( n ) |
( QTP + QD ( n ) + QH ( n ) ) | ( QTP + Q’D ( n ) + Q’H ( n ) ) |
* Sản phẩm hỏng được chia làm hai loại: sản phẩm hỏng có thể sửa chữa được và sản phẩm hỏng không thể sửa và sản phẩm hỏng không thể sửa chữa được. Đối với sản phẩm hỏng có thể sửa chữa được doanh nghiệp sẽ phải bỏ thêm chi phí để sửa chữa; sau quá trình sửa chữa khắc phục, sản phẩm hỏng được chuyển thành sản phẩm.
CS: Chi phí sửa chữa sản phẩm hỏng
CH: Chi phí sản xuất sản phẩm hỏng
Chi phí sửa chữa sản phẩm hỏng được tập hợp và hạch toán như chi phí sản xuất sản phẩm, việc tính chi phí sửa chữa sản phẩm hỏng và tính giá thành sản phẩm hoặc tính cho cá nhân làm hỏng bồi thường là tùy theo quyết định của doanh nghiệp.
Chi phí sản xuất sản phẩm hỏng không sửa chữa được tính vào giá thành sản phẩm (nếu là hỏng trong định mức cho phép) hoặc tính cho cá nhân làm hỏng bồi thường, tính vào chi phí khác,… là tùy theo quyết định của doanh nghiệp.
Chi phí sản xuất sản phẩm hỏng không sửa chữa được tính theo công thức sau:
– Trường hợp các doanh nghiệp có quy trình sản xuất đơn giản. Công thức:
Giá trị sản phẩm hỏng | = | DĐK ( VLC ) + C | x | QH |
QTP + QH |
C : Ngân sách chi tiêu sản xuất phát sinh trong kỳ .
– Trường hợp doanh nghiệp có quy trình sản xuất phức tạp qua nhiều giai đoạn chế biến, đánh giá sản phẩm dở dang theo phương pháp khối lượng tương đương, giá trị sản phẩm hỏng được xác định theo mức độ hoàn thành của sản phẩm hỏng:
Giai đoạn 1:
Chi phí vật liệu chính | = | DĐK ( VLC ) + C VLC | x | QH |
QTP + QD + QH |
giá thành vật tư phụ, ngân sách chế biến trong sản phẩm hỏng | = | DĐK ( VLP, CB ) + CVLP, CB | x | Q’H |
QTP + Q’D + Q’H |
Giai đoạn sau (I = 2, n)
+ Chi phí vật liệu chính trong sản phẩm hỏng bằng:
DĐK ( NTP ) ( n ) + ( ZNTP ) ( n-1 ) | x | QH ( n ) | + | DĐK ( VLC ) ( n ) + CVLC ( n ) | x | QH ( n ) |
( QTP + QD ( n ) + QH ( n ) ) | ( QTP + QD ( n ) + QH ( n ) ) |
+ Ngân sách chi tiêu vật tư phụ, ngân sách chế biến trong sản phẩm hỏng bằng :
DĐK ( NTP ) ( n ) + ( ZNTP ) ( n – 1 ) | x | QH ( n ) | + | DĐK ( VLP, CB ) ( n ) + CVLP, CB ( n ) | x | Q’H ( n ) |
( QTP + QD ( n ) + QH ( n ) ) | ( QTP + Q’D ( n ) + Q’H ( n ) ) |
Bước 4 : Tính giá thành định mức – tỷ suất
A.Bản chất tính giá thành :
Gía thành sản phẩm hoặc giá thành dịch vụ là tiền hao phí về lao động, nguyên vật liệu, chi phí sản xuất chung mà doanh nghiệp đã chi ra được tính cho số lượng sản phẩm ( hoặc dịch vụ ) đã hoàn thành xong ở một kỳ kinh doanh thương mại nhất định .
Tổng giá thành sản phẩm | = | Trị giá sản phẩm dở dang đầu kỳ | + | Ngân sách chi tiêu phát sinh trong kỳ | – | Trị giá sản phẩm dở dang cuối kỳ |
B.Phương pháp tính giá thành định mức – tỷ suất
Có rất nhiều chiêu thức tính giá thành : đơn thuần, thông số, tỷ suất, định mức, phân bước …
Phương pháp đơn thuần : Áp dụng cho Doanh Nghiệp quá trình khép kín, từ nguyên vật liệu vào sản xuất cho tới khi thành phẩm cho ra sản 1 sản phẩm, hoặc hàng loạt nguyên vật liệu đưa vào ta phân biệt được ngay từ khi đưa vào là nguyên vật liệu đó, số lượng bao nhiều, dùng để sản xuất sản phẩm nào .
Ví dụ : Doanh Nghiệp sản xuất thức uống gồm : nước nha đam, sữa hạt sen, sữa bắp. Thì khi doanh nghiệp xuất kho 1 tấn bắp vào sản xuất ta biết ngay đó là để sản xuất sữa bắp, không phải sản xuất nha đam hay sữa hạt sen. Tương tự nếu xuất đường, thì tao biết định mức đường và phải phân chia 100 kg đường đó cho 3 sản phẩm. Việc tính giá thành mô hình Doanh Nghiệp này đơn thuần chỉ cần tập hợp ngân sách .
Phương pháp thông số : Áp dụng cho Doanh Nghiệp sản xuất trong 1 quy trình tiến độ cho ra nhiều loại sản phẩm khác nhau về kích cỡ ( sản xuất gỗ, nhựa, cao xu, giầy dép, may mặc .. )
Ví dụ: DN sản xuất lốp xe cao su gồm: lốp xe Atila, lốp xe honda, lốp xe oto 5 tấn… DN tính định mức các lốp xe có giá trị như sau: lốp Atila có giá 300k, lốp xe honda có giá 150k, lốp xe oto 5 tấn có giá 1.5 triệu. Để tính giá thành ta quy đổi các lốp xe thành lốp xe honda như sau. Lốp xe atila = 2 lốp xe honda ( = 300k/150k); lốp xe oto = 10 lốp xe honda (= 1.5triệu/150k). Như vậy các hệ số 2, 10 thì đó là phương pháp tính giá thành theo hệ số. Chúng ta chỉ việc tính giá thành của lốp xe honda sau đó quy đổi ra các lốp xe còn lại.
Phương pháp phân bước : Áp dụng cho Doanh Nghiệp có quy trình tiến độ sản xuất phức tạp, quy trình sản xuất qua nhiều quá trình. Như sản xuất xi-măng, dệt, cơ khí …. Mỗi tiến trình ta phải tính giá thành và vận dụng các chiêu thức đơn thuần, thông số, tỷ suất, định mức .. để tính .
Ở bài viết này tất cả chúng ta lựa chọn phương pháp định mức tỷ suất là vì : Phương pháp này thông dụng, và sử dụng được giải pháp này thì sẽ sử dụng được các chiêu thức khác. Vì toàn bộ các chiêu thức đều phải thiết kế xây dựng định mức sản phẩm. Sử dụng chiêu thức tỷ suất do Doanh Nghiệp sử dụng 1 nguyên vật liệu sản xuất ra nhiều sản phẩm ( giải pháp đơn thuần thì quá đơn thuần không vận dụng được ), và các sản phẩm khác nhau không quy đổi ra 1 thông số, vì nguyên vật liệu thêm bớt khác nhau ( không vận dụng chiêu thức thông số được ). Nhưng tính giá thành theo chiêu thức tỷ suất vẫn vận dụng tính cho giải pháp đơn thuần và thông số được .
Ví dụ :Một doanh nghiệp tổ chức triển khai sản xuất sản phẩm A, tuy nhiên sản phẩm này gồm có 2 quy cách sản phẩm ( nhóm sản phẩm A1, và A2 ). Gía thành định mức của từng quy cách như sau :
Khoản mục ngân sách | Qúy cách A1 | Quy cách A2 |
Chi tiêu nguyên vật liệu trực tiếp | 300 | 250 |
Ngân sách chi tiêu nhân công trực tiếp | 22 | 18 |
giá thành sản xuất chung | 78 | 62 |
Tổng cộng | 400 | 330 |
giá thành sản xuất trong tháng dã được tập hợp, sau khi loại trừ chênh lệch sản phẩm dở dang đầu và cuối kỳ, ta có tổng chi phí sản xuất của cả nhóm sản phẩm như sau : Đơn vị tính : 1.000 đồng .
giá thành nguyên vật liệu trực tiếp : 630.000
Ngân sách chi tiêu nhân công trực tiếp : 47.960
Ngân sách chi tiêu sản xuất chung : 144.780
Tổng cộng : 822.740
Trong tháng Doanh Nghiệp đã sản xuất được 1.000 sản phẩm A1 và 1.200 sản phẩm A2 .
Căn cứ vào các tài liệu trên, vận dụng giải pháp tỷ suất, kế toán tính giá thành cho sản phẩm A cho từng quy cách như sau :
Tiêu chuẩn phân chia của nhóm :
Khoản mục ngân sách | Qúy cách A1 ( * 1.000 sản phẩm ) | Quy cách A2 ( * 1.200 sản phẩm ) | Cộng |
Ngân sách chi tiêu nguyên vật liệu trực tiếp | 300.000 | 300.000 | 600.000 |
giá thành nhân công trực tiếp | 22.000 | 21.600 | 43.600 |
giá thành sản xuất chung | 78.000 | 74.400 | 152.400 |
Tổng cộng | 400.000 | 396.000 | 796.000 |
Tỷ lệ phân chia giá thành theo từng khoản mục :
Khoản mục ngân sách | Tổng giá thành cả nhóm SP thực tiễn | Tổng giá thành theo định mức | Tỷ lệ tính giá thành |
Ngân sách chi tiêu nguyên vật liệu trực tiếp | 630.000 | 600.000 | 1,05 |
Chi tiêu nhân công trực tiếp | 47.960 | 43.600 | 1,10 |
giá thành sản xuất chung | 144.780 | 152.400 | 0,95 |
Tổng cộng | 822.740 | 796.000 | – |
Bảng tính giá thành sản phẩm A1 ( sản lượng 1.000 )
Khoản mục ngân sách | Gía thành định mức theo sản lượng trong thực tiễn | Tỷ lệ tính giá thành | Tổng giá thành | Gía thành đơn vị chức năng |
Chi tiêu nguyên vật liệu trực tiếp | 300.000 | 1,05 | 315.000 | 315 |
Ngân sách chi tiêu nhân công trực tiếp | 22.000 | 1,10 | 24.200 | 24,2 |
Ngân sách chi tiêu sản xuất chung | 78.000 | 0,95 | 74.100 | 74,1 |
Tổng cộng | 400.000 | – | 413.300 | 413,3 |
Bảng tính giá thành sản phẩm A2 ( sản lượng 1.200 )
Khoản mục ngân sách | Gía thành định mức theo sản lượng trong thực tiễn | Tỷ lệ tính giá thành | Tổng giá thành | Gía thành đơn vị chức năng |
giá thành nguyên vật liệu trực tiếp | 300.000 | 1,05 | 315.000 | 262,5 |
Chi tiêu nhân công trực tiếp | 21.600 | 1,10 | 23.760 | 19,8 |
Ngân sách chi tiêu sản xuất chung | 74.400 | 0,95 | 70.680 | 58,9 |
Tổng cộng | 396.000 | – | 409.440 | 341,2 |
Bước 5 : Tính giá thành trên MISA
>> > Xem ngayvideo tính giá thành trên MISA .
Source: https://hoasenhomes.vn
Category: Ý Nghĩa Con Số